Dozór elektroniczny (SDE) jest jednym z systemów odbywania bezwzględnej kary pozbawienia wolności, który różni się od systemu zwykłego, terapeutycznego i programowanego oddziaływania głównie tym, że skazany odbywa karę nie w zakładzie karnym, lecz poza nim (w określonym miejscu stałego pobytu).
Z instytucji dozoru elektronicznego mogą skorzystać także skazani, wobec których orzeczono karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, a następnie zarządzono jej wykonanie.
Do jakiego sądu należy złożyć wniosek o dozór elektroniczny?
Właściwym do orzekania w przedmiocie dozoru elektronicznego jest sąd penitencjarny, w którego okręgu skazany przebywa. Sądem penitencjarnym jest sąd okręgowy, który orzeka na wniosek skazanego lub jego obrońcy, prokuratora, sądowego kuratora zawodowego lub dyrektora zakładu karnego.
Należy pamiętać, iż aby starać się o dozór elektroniczny, orzeczona kara nie może przekroczyć 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności.
Art. 43la. § 1 pkt 1 k.k.w.
Jakie warunki należy spełnić, by móc ubiegać się o dozór elektroniczny?
Sąd penitencjarny może udzielić zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące warunki:
- orzeczona kara nie przekracza jednego roku i sześciu miesięcy pozbawienia wolności i nie zachodzą warunki określone w art. 64 § 2 k.k. (tzw. multirecydywa);
- jest to wystarczające do osiągnięcia celów kary (przesłanka ocenna);
- skazany posiada określone miejsce stałego pobytu;
- osoby pełnoletnie zamieszkujące wspólnie ze skazanym wyraziły pisemną zgodę na odbywanie przez niego kary w miejscu ich wspólnego zamieszkania obejmującą także umożliwienie podmiotowi dozorującemu przeprowadzenie czynności kontrolnych;
- pozwalają na to warunki techniczne obejmujące w szczególności liczbę oraz zasięg dostępnych nadajników i rejestratorów oraz możliwości organizacyjne ich obsługi.
Czy warunek wymiaru kary obejmuje karę orzeczoną w wyroku czy karę pozostałą do odbycia?
Pod pojęciem „kary nieprzekraczającej jednego roku i sześciu miesięcy pozbawienia wolności” należy rozumieć wymiar kary orzeczonej w wyroku, a nie karę, która będzie podlegała faktycznemu wykonaniu.
Skazany, któremu wymierzono dwie lub więcej niepodlegających łączeniu kar pozbawienia wolności, również może skutecznie złożyć wniosek o udzielenie zezwolenia na odbywanie kary w SDE. W takim wypadku, kary, które skazany ma odbyć kolejno, również nie mogą w sumie przekroczyć jednego roku i sześciu miesięcy pozbawienia wolności.
Czy kwestie zdrowotne mają znaczenie dla udzielenia zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego?
Nie. Orzecznictwo jednoznacznie wskazuje, że system dozoru elektronicznego nie służy łagodzeniu negatywnych skutków dla zdrowia czy sytuacji rodzinnej skazanego, związanych z jego osadzeniem w zakładzie karnym. Tę sytuację rozwiązuje się odroczeniem wykonania kary, a po jej rozpoczęciu – przerwy w karze.
Obowiązki skazanego, wobec którego wykonywany jest dozór elektroniczny:
– nieprzerwanie nosić nadajnik,
– dbać o powierzone mu środki techniczne, w tym zwłaszcza chronić je przed utratą, zniszczeniem, uszkodzeniem lub uczynieniem niezdatnymi do użytku, oraz zapewniać ich stałe zasilanie energią elektryczną,
– udostępniać podmiotowi dozorującemu powierzone środki techniczne, w tym również umożliwiając pracownikom tego podmiotu wejście do pomieszczeń, w których skazany przebywa, lub na nieruchomość stanowiącą jego własność lub będącą w jego zarządzie,
– udzielać prezesowi sądu lub upoważnionemu sędziemu, sądowemu kuratorowi zawodowemu, podmiotowi dozorującemu i podmiotowi prowadzącemu centralę monitorowania wyjaśnień dotyczących przebiegu odbywania kary i wykonywania nałożonych obowiązków oraz stawiać się na wezwania sędziego i kuratora,
– pozostawać we wskazanym przez sąd miejscu w wyznaczonym czasie,
– odbierać połączenia przychodzące do rejestratora stacjonarnego,
– umożliwiać sądowemu kuratorowi zawodowemu wejście do mieszkania lub na nieruchomość, gdzie zainstalowano rejestrator,
– udzielać osobom upoważnionym, na ich żądanie, wyjaśnień dotyczących przebiegu odbywania kary i wykonywania nałożonych obowiązków, również przy użyciu rejestratora stacjonarnego.
Harmonogram dozoru elektronicznego
Do wniosku o udzielenie zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego należy dołączyć – oprócz zgody osób współzamieszkujących – harmonogram dozoru elektronicznego.
Harmonogram dozoru elektronicznego powinien zawierać szczegółowy plan każdego dnia tygodnia (również sobót i niedziel) wraz ze wskazaniami, gdzie i w jakich godzinach skazany będzie przebywał, tj. w pracy, na zajęciach lekcyjnych, sesji podczas odbywanej terapii.
Sąd penitencjarny określa przedziały czasu w ciągu doby i w poszczególnych dniach tygodnia, w których skazany ma prawo się oddalić z miejsca stałego pobytu lub innego wskazanego miejsca na okres nieprzekraczający 12 godzin dziennie, w szczególności w celu:
1)świadczenia pracy;
2)wykonywania praktyk religijnych lub korzystania z posług religijnych;
3)sprawowania opieki nad osobą małoletnią, osobą niedołężną lub chorą;
4)kształcenia i samokształcenia oraz wykonywania twórczości własnej;
5)korzystania z urządzeń lub zajęć kulturalno-oświatowych i sportowych;
6)komunikowania się z obrońcą, pełnomocnikiem oraz wybranym przez siebie przedstawicielem, o którym mowa w art. 42;
7)komunikowania się z podmiotami, o których mowa w art. 38 § 1;
8)utrzymywania więzi z rodziną lub innymi bliskimi osobami;
9)korzystania z opieki medycznej lub udziału w terapii;
10)dokonania niezbędnych zakupów.
W celu uzyskania informacji na temat możliwości skorzystania z pomocy prawnej oraz jej zakresu, zapraszam do kontaktu:
+48 725 451 606
Zdjęcie pochodzi ze strony Służby Więziennej: www.sw.gov.pl
